Digitale leefstijlinterventie net zo effectief als fysieke interventies?
Hoe zet je mensen aan tot leefstijlverandering in tijden van Corona, als fysieke begeleiding niet mogelijk is? Met dit vraagstuk ontwikkelde MiGuide in 2021 de digitale variant van de erkende gecombineerde leefstijlinterventie CooL (Coaching op Leefstijl). MiGuide monitort de effectiviteit van haar programma en komt nu naar buiten met een eerste resultaten. Hieruit blijkt dat deelnemers niet alleen erg tevreden zijn over het programma, maar bovendien boven het landelijk gemiddelde scoren voor wat betreft gezondheidsverbetering.
Bovengemiddelde gezondheidsverbeteringen
Gezondheid is meer dan wat de weegschaal aangeeft. Toch zijn gewicht, BMI en buikomvang vooralsnog belangrijke indicatoren voor algemene gezondheid. Deze worden dan ook op verschillende momenten tijdens het programma gemeten. In december 2022 publiceerde het RIVM de eerste resultaten van drie jaar Gecombineerde Leefstijl Interventie in Nederland. Uit de eerste evaluatie van MiGuide – een klein jaar nadat de eerste groep startte komt naar voren dat de gemiddelde MiGuide CooL-deelnemer al 5,5 kg is afgevallen. Dit is een bovengemiddeld goed resultaat ten opzichte van het landelijk gemiddelde van 3,6 kg (RIVM, 2021). Ook is er een afname in buikomvang van 6,9 cm ten opzichte van het landelijk gemiddelde van 4,4 cm.
“Dit zijn heel bemoedigende resultaten. Een afname van 5,5 kg en bijna 7 cm in buikomvang na bijna 6 maanden is heel hoopvol. Met name een vermindering in buikomvang is erg relevant omdat de buikomvang een belangrijke voorspeller is voor diabetes en hart-, vaatziekten. Natuurlijk moeten we voorzichtig zijn met het interpreteren van deze getallen van slechts 25 deelnemers. Er is namelijk geen sprake van een gecontroleerde studie, en er zal ongetwijfeld een positieve selectie geweest zijn in de deelnemers en de niet-gemotiveerde deelnemers zijn waarschijnlijk al uitgevallen… Maar als deze getallen bevestigd zouden worden in een goed opgezette studie die voldoende statistische power heeft en waarin gecontroleerd wordt voor deze verstorende variabelen, dan zijn ze uitermate relevant en bemoedigend.” – Onno van Schayck, professor of preventive medicine en lid van de Strategische Adviesraad van MiGuide.
Een programma in ontwikkeling
Bij het ontwikkelen van de digitale interventie verzamelt MiGuide continu feedback van haar deelnemers. Iedere groepsbijeenkomst wordt geëvalueerd en na 7 maanden wordt het programma tussentijds beoordeeld; hiervoor kreeg het programma in 2022 gemiddeld een rapportcijfer 8,0.
Met de digitale interventie wil MiGuide de GLI bereikbaar en toegankelijk maken voor een groter publiek, waaronder werkende mannen en vrouwen die fysieke bijeenkomsten moeilijk in hun drukke werk- en gezinsleven kunnen inpassen. “Voor mijn werk ben ik vaak op pad”, vertelt één van de deelnemers, “de groepsbijeenkomsten via Teams zijn dus perfect voor mij.”
Ook als er sprake is van comorbiditeit of een andere fysieke beperkingen, kan een digitale GLI een uitkomst bieden. “Door COPD ben ik erg benauwd. Vaak kan ik zelfs de deur niet uit. Ik ben blij dat ik thuis kan blijven en via mijn computer toch gewoon mee kan doen met MiGuide CooL”.
Integratie app
MiGuide is van oorsprong een digitaal leefstijl-platform voor mensen met diabetes type 2 en hun zorgverlener. Met de uitbreiding naar het CooL-programma is de MiGuide app toegankelijk gemaakt voor een breder publiek. Het komende jaar wordt de app verder ontwikkeld, zodat deze de deelnemers nog beter ondersteunt tijdens het doorlopen van het MiGuide CooL-programma.
Een grote uitdaging bij het ontwikkelen van een leefstijlprogramma, is dat deze moet aansluiten bij een gevarieerde groep mensen. Zo heeft de één vooral behoefte aan kennis, terwijl een ander al veel weet over leefstijl en de uitdaging het behouden van motivatie is. Deelnemers krijgen hiervoor natuurlijk ook persoonlijke begeleiding in de vorm van individuele gesprekken met de leefstijlcoach.
“We blijven altijd kijken hoe we het programma kunnen verbeteren, ook voor het individu. Zo kijken we bijvoorbeeld naar de mogelijkheden voor het uitbreiden van de app en andere digitale middelen.” aldus Arjen Huizinga, oprichter en directeur van MiGuide.
Digitale interventie uitkomst voor specifieke groep mensen
CooL (Coaching op Leefstijl) is een evidence-based gecombineerde leefstijlinterventie waarbij de thema’s voeding, beweging, slaap en ontspanning centraal staan. De digitale variant is gestart tijdens de coronapandemie als alternatief voor de fysieke interventie.
Digitale leefstijlcoaching past echter niet bij iedereen. Digitale vaardigheden en beheersing van de Nederlandse taal zijn vereisten om mee te kunnen doen met MiGuide CooL. Ook zijn er mensen die de voorkeur geven aan fysieke bijeenkomsten. MiGuide richt zich daarom op mensen die het online karakter als voordeel zien en investeert veel tijd in de selectie van de deelnemers. Dit leidt tot een hogere uitval vooraf, maar resulteert in een lage uitval van deelnemers gedurende het programma (8% ten opzichte van 26% landelijk).
“De vaste groep is een belangrijk aspect van het CooL-programma. Als deelnemers tijdens het programma stoppen, heeft dit effect op de andere deelnemers. Dit willen we voorkomen. We bellen daarom iedereen die zich bij ons aanmeldt voor een kennismaking.” aldus Huizinga.
Al met al geven de eerste resultaten een positief signaal voor de toekomst van de digitale gecombineerde leefstijlinterventie. “Hiermee komen we weer een stapje dichter bij een gezonder Nederland. Door het toevoegen van een digitale variant kunnen meer mensen leren hoe ze gezonde gewoontes in kunnen bouwen waar ze de rest van hun leven baat bij hebben.” sluit Huizinga hoopvol af.